Evde Kompost Nasıl Yapılır?

Organik atıkların ayrıştırılıp yeniden besin değeri kazandırılması sonucunda toprağa verim sağlayan kompost, pek çok açıdan faydalıdır. Herkesin kolaylıkla hazırlayabileceği kompost, topraktan yüksek verim elde edilmesine ve enerji tasarrufu sağlanmasına olanak tanır.

Evde kompost yapımı için iki farklı yöntem bulunur. İlk yöntem için geniş bir bidon veya saksı, kürek ve atıklar gerekir. Saksı, kompost için ayrılan bölgeye yerleştirilir. Atıklar az miktardaki toprağın üzerine renklerine göre kahverengi, yeşil ve yeniden kahverengi olmak üzere tamamlanana kadar eklenir.

Her katman en fazla 10 cm olmalıdır. Katmanların miktarı birbiriyle eşit şekilde düzenlenir. Her katta toprağın karıştırılarak fermente olması sağlanır. 

Seçilen kabın alt kısmında delik olması, toprağın hava alarak işlemin doğru şekilde gerçekleşmesine yardımcı olur. Haftada bir kez toprağın karıştırılarak havalandırılması önerilir.

Malzemelerin her zaman nemli olması gerekir. Kompostun kuruması durumunda sulanarak yeniden nem kazanması sağlanır. Kompostun oluşma süresi miktara ve şartlara bağlı olarak değişkenlik gösterse de birkaç haftayı bulabilir. Katmanların birbirine tamamen karıştığından emin olunca kurutulup elenir ve gübre olarak kullanıma hazır hale gelir.

İkinci yöntemde ise ev tipi kompost makinası kullanılır. Kompost makineleri ev tipi ve sanayi tipi olarak ikiye ayrılır. Küçük mekanlarda pratik bir şekilde kullanılabilen kompost makinesi, toprağın hızlı bir şekilde komposta dönüşmesine yardımcı olur.

Koku önleyici özelliği bulunan bu makineler, oldukça küçük bir alan kaplar. Birkaç tuş ile ihtiyaç duyulan ayarlamanın yapılabildiği kompost makinesine, organik atıklar eklenip kapağı kapatılır. Kısa süre içerisinde yüksek besin değerine sahip kompost ortaya çıkar.

Octoen markası, kompost işlemi için özel olarak geliştirilen modellere sahiptir. Octoen ev tipi kompost makinesi fiyatları her bütçeye hitap eden seçenekleri ile oldukça geniş bir yelpazeye sahiptir.

Evde Kompost Yaparken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Son derece yararlı bir madde olan kompostun yapım sürecinde dikkat edilmesi gereken bazı önemli unsurlar bulunur. Bu unsurlar şu şekilde sıralanabilir:

• Nem Miktarı
• Havalanma
• pH Seviyesi
• Karbon/Azot Oranı
• Isı
• Parçacık Boyutları 

Nem miktarı kompostun oluşum sürecinde önemlidir. Parçaların ayrışmasını sağlayan mikroorganizmaların oluşması için ortalama nem oranı %60 olarak belirlenir. Kompostun içerisinde kullanılan maddelerin türleri, nem miktarının değiştirilmesine sebep olabilir.

Toprağın havalandırılarak içeriğin oksijen ile etkileşime girmesi gerekir. Bu etkileşimin kolay sağlanması için özel havalandırmaya sahip olan ev tipi kompost makinesi kullanılabilir.

Kompostun kalitesini, toprağın pH değeri belirler. 6 - 7,8 arası pH değeri, ideal olarak görülür. pH seviyesini oluşturan ise karbon/azot oranıdır. Karbon/azot oranı organizmaların hareket geçmesini sağlar. Belirlenen optimum karbon/azot oranı 30/1’dir.

Sıcaklığın düşük olması, ayrışma sürecini yavaşlatan bir etkendir. Doğru ısı koşulu sağlanarak hızlı ve etkili bir kompostlaştırma süreci meydana getirilir. Parçacık boyutu ise hem ayrışma oranını hem de süreyi etkileyebilir. Küçük parçalı atıklar, daha kolay ayrışır ve toprağın hava almasını sağlar.

Evde Kompost Yaparken Hangi Malzemeler Kullanılabilir?

Evde kompost yaparken organik evsel atıkların tercih edilmesi önemlidir. Evsel atıklar ile organik atıklar sıklıkla karıştırılır. 

Evsel atıkların tamamı organik değildir. İşlenmiş ve kimyasal içerikli atıklar, kompostlarda kullanılmamalıdır. Bu tip atıkların kullanılması sağlık açısından pek çok probleme neden olabilir.

Evde kompost yaparken kullanılabilecek malzemeler şu şekilde sıralanır:

• Sebze ve meyve kabukları
• Yiyecek atıkları
• Yeşil yapraklar
• Çay atıkları
• Odun külü
• Pamuk
• Kuru yaprak
• Meyve posası
• Kahve filtresi ve telvesi
• Yumurta kabuğu
• Ekmek
• Dal
• Yaprak
• Ağaç kabuğu
• Kuruyemiş kabuğu
• Odun talaşı
• Pamuk
• Peçete
• Dergi
• Gazete
• Hayvan kılı
• Saç
• Tırnak
• Arpa
• Çavdar samanı

Kompost Yaparken Uzak Durmanız Gereken Malzemeler Nelerdir? 

Evde kompost yaparken doğal içeriklerden oluşan organik malzemeler tercih edilir. Biyolojik kökenli, enfekte, inorganik, asit ve baz içeren, siyanür içeren atıklar; kimyasal kökenli atıklar ve yağ atıklarının kullanılmaması tavsiye edilir.

Kompost yaparken uzak durmanız gereken başlıca malzemeler şunlardır:

• Kömür külü
• Odun külü
• Süt ve süt ürünleri
• Kara ceviz ağacı
• Kemikler
• Kabuklu deniz ürünleri
• Kumaş
• Yağ çeşitleri
• Böcekli bitkiler
• Hastalıklı bitkiler
• Balık kılçığı
• Et artığı
• Hayvan dışkısı
• Temizlik malzemesi
• Plastik
• Cam
• Metal
• Tohumlu yabani bitkiler
• Çürümüş yapraklar
• Narenciye
• Tıbbi atık
• Gazete
• Dergi
• Alüminyum
• İşlenmiş kağıt

Evde Kompost Yapmanın Faydaları Nedir?

Organik atıkların ayrıştırılması sonucu oluşan kompost, sayısız faydası ile hayatı kolaylaştırır. Dünyaya, doğaya, çevreye ve canlılara yarar sağlayan kompost pratik bir şekilde hazırlanıp kullanılabilir.

Evde kompost yapmanın faydaları aşağıdaki gibidir:

• Organik atık miktarını azaltır
• Toprakta nem tutar
• Toprağın hava almasına yardımcı olur
• Çevrenin ve doğanın kirlenmesini önler
• Kimyasallara maruz kalınmasını engeller
• Toprağın yapısını iyileştirir
• Bitkileri besler
• Toprağın pH seviyesini dengeler
• Topraktaki toksinleri nötrler
• Bitkileri güçlendirir

Depolama veya yakılma yöntemleriyle yok edilen ve çevreye zarar veren organik atıkların geri dönüştürülerek yeniden kullanılmasını sağlayan kompost işlemi sonucunda ortaya çıkan gübre, özellikle yağışın az olduğu dönemlerde toprağın nemli kalmasını sağlar ve erozyon oluşumunu önler.

Toprak üzerinde bir katman oluşturan ve toprağın topaklaşmasını sağlayan kompostlar, bitkilerin hava almasına yardımcı olarak gelişimlerini hızlandırır. Bitkilerin gelişimi için ihtiyaç duyulan pH değerini sağlayan bu maddeler, toprakta bulunan ve bitkilere zarar veren toksinleri etkisiz hale getirir. Zengin içeriği ile bitkileri besleyerek güçlendirir ve daha hızlı büyüme sağlar.

Atık olarak doğanın dengesini bozabilecek maddelerin verimli bir hale getirilerek bitkilerin yetiştirilmesi, insanların daha az kimyasal maddeye maruz kalma tehlikesini azaltarak sağlığı korur. Evde kompost gübre yapımı  sayesinde bahçenizdeki bitkiler daha  sağlıklı büyür.

Ev Kompostu Ne İşe Yarar?

Ev ve ofis gibi az sayıda atığın oluştuğu yerlerde yapılan kompostlar, en sık gübre olarak kullanılır. Bahçe, saksı veya küçük seralarda yetiştirilen bitkilerde kullanılan bu maddeler, bitkilerin ağır kimyasallara maruz kalmadan sağlıklı bir şekilde büyümesine yardımcı olur.

Ağır kimyasallar yalnızca bitkiler için değil, aynı zamanda insanlar için de büyük problemlere yol açabilir. Temas veya bitkilerin besin olarak kullanılması sonucu pek çok rahatsızlık oluşabilir. Sağlıklı bir yaşam için ev kompostu sıklıkla tercih edilir.

Ev kompostu gübre işlevinin yanı sıra enerji kaynağı olarak da tercih edilebilir. Yakıt, elektrik gibi enerji amaçlı zorunlu kullanımlarda ideal bir madde olan kompost, geri dönüştürülebilir ve sürdürülebilir olması sebebiyle çevre dostu bir özellik gösterir.

Ev kompostu klasik veya modern yöntemler ile yapılabilir. Klasik yöntemlerde oldukça fazla zaman ve enerji harcanmasına neden olsa da bitkilerle vakit geçirmeyi sevenler tarafından tercih edilir.

Hızlı ve zahmetsiz bir şekilde kompostlama yapmak isteyenler ise ev tipi kompost makinelerini kullanır. Ev tipi kompost makineleri, oldukça dar alanlarda kullanılabilir. Sessiz ve kokusuz şekilde çalışan bu makineler, kompostun pratik bir şekilde oluşmasına imkan tanır.

Ev tipi kompost makinası fiyatları ürünün modeli, materyali ve özellikleri gibi pek çok unsura bağlı olarak değişkenlik gösterir.

Octoen tarafından geliştirilip üretilen ve sayısız modelden oluşan ev tipi kompost makineleri, her bütçeye hitap eden seçeneği ile beğeni kazanır. Organik atık miktarını azaltıp verimli bir toprak elde etmek için oldukça kısa bir süre içerisinde kompost yapabilirsiniz.

Kompostla ilgili daha fazla bilgi için “Kompost Nedir?” konulu yazımızı okuyabilirsiniz.